Funfact 1: Có thể nói vui rằng, trong tất cả các loại nhận diện sinh trắc học, nhận diện khuôn mặt có thể coi là thuận tự nhiên nhất. Lý giải đơn giản là vì chúng ta thường nhận ra bản thân mình và phân biệt những người khác bằng cách nhìn vào khuôn mặt, thay vì các đặc điểm nhận diện khác trên cơ thể
Funfact 2: Chúng ta bắt gặp các ứng dụng của công nghệ này hằng ngày, từ mở khóa smartphone, đến đề xuất gắn thẻ ảnh bạn bè trên facebook, hoặc gallery ảnh trong điện thoại của bạn đề xuất gắn thẻ người quen đã lưu trong danh bạ
Vậy nhận diện khuôn mặt là gì và nó hoạt động ra sao? Hi vọng rằng bài viết này có thể giúp bạn hình dung về các khái niệm nhận diện khuôn mặt một cách đơn giản dễ hiểu nhất
1. Facial Recognition - Nhận diện khuôn mặt là gì?
Nhận diện khuôn mặt là một cách xác định danh tính của một cá nhân bằng khuôn mặt của họ. Hệ thống nhận diện khuôn mặt có thể được sử dụng để xác định mọi người trong ảnh, video hoặc trong thời gian thực, và được coi là một loại phương pháp bảo mật sinh trắc học
Các loại sinh trắc học khác bao gồm nhận diện giọng nói (voice recognition), nhận diện vân tay (fingerprint recognition) và nhận diện mống mắt (iris recognition). Công nghệ này chủ yếu được sử dụng cho bảo mật và thực thi pháp luật, và ngày càng có nhiều sự quan tâm ứng dụng trong các lĩnh vực khác
2. Nhận diện khuôn mặt hoạt động như thế nào?
Nhận diện khuôn mặt hoạt động bằng cách so khớp khuôn mặt của những người đi ngang qua camera đặc biệt với hình ảnh của những người đã được đăng ký trước hoặc đã có sẵn trong danh sách, và cũng có thể là những người bị đưa vào danh sách Blacklist. Các hệ thống nhận diện khuôn mặt có thể khác nhau, nhưng nhìn chung, có thể kể đến những bước chính như sau:
Bước 1: Phát hiện khuôn mặt (Facial detection)
Camera phát hiện và định vị các khuôn mặt, có thể là một mình hoặc giữa đám đông
Bước 2: Phân tích khuôn mặt (Facial analysis)
Công nghệ nhận diện khuôn mặt dựa trên hình ảnh 2D và 3D. Phần mềm đọc hình diện khuôn mặt và phân tích các yếu tố chính bao gồm khoảng cách giữa hai mắt, độ sâu của hốc mắt, khoảng cách từ trán đến cằm, hình diện của gò má và đường viền của môi, tai và cằm. Mục đích là để xác định các điểm mốc trên khuôn mặt là chìa khóa để phân biệt các khuôn mặt với nhau
Bước 3: Chuyển đổi hình ảnh thành dữ liệu
Quá trình này chuyển đổi thông tin khuôn mặt thành một tập hợp thông tin kỹ thuật số (dữ liệu) dựa trên các đặc điểm trên khuôn mặt của người đó. Phân tích khuôn mặt về cơ bản được biến thành một biểu thức toán học, được gọi là faceprint (hình dung như fingerprint - dấu vân tay). Giống như cách mà dấu vân tay là duy nhất, mỗi người có khuôn mặt của riêng họ
Bước 4:
a. Facial identification 1:N: Trường hợp khuôn mặt đã có sẵn trong cơ sở dữ liệu:
Khuôn mặt được so sánh với cơ sở dữ liệu của các khuôn mặt đã biết khác. Nếu kết quả trả về khớp với một hình ảnh trong cơ sở dữ liệu nhận diện khuôn mặt thì việc định danh đã được thực hiện
Ví dụ: FBI ứng dụng vào việc điều tra các đối tượng nghi vấn nhờ quyền truy cập tới 640 triệu bức ảnh, được lấy từ nhiều cơ sở dữ liệu của tiểu bang.
Ứng dụng tiêu biểu: Facebook có tính năng đề xuất gắn thẻ khi nhận diện được người dùng trong tấm hình do người dùng khác đăng tải lên mạng xã hội này (chỉ khi họ đồng ý với tính năng này)
b. Facial verification 1:1: Trường hợp khuôn mặt chưa đăng ký trong cơ sở dữ liệu:
Hệ thống sẽ đối chiếu khuôn mặt với các thông tin định danh khác
Ví dụ: So sánh đối chiếu khuôn mặt với hình scan trực tiếp trong CMND, passport, giấy phép lái xe,...
Ứng dụng tiêu biểu: Ngân hàng, ví điện tử định danh người dùng (e-Know-your-customer) khi mở thẻ, tài khoản trực tuyến bằng cách yêu cầu người dùng thực hiện các thao tác chụp ảnh selfie và ảnh CMND/passport cá nhân
Nội dung kì tới:
- Có thể qua mắt được hệ thống nhận diện khuôn mặt bằng các mặt nạ in 3D, silicon hay không?
- Trên thế giới có tiêu chuẩn hoặc hiệp hội nào để đánh giá khả năng của các hệ thống nhận diện khuôn mặt hay không?
- Công nghệ nhận diện khuôn mặt của SenseTime chính xác như thế nào?